Pogoda zachęca do spacerów i rajdów. Wyruszamy zatem ponownie poza Warszawę. Tym razem na południe, w Dolinę Pilicy oraz do Warki i Winiar. Na tym rajdzie natura ściśle łączy się z kulturą i historią.
DOLINA PILICY – NATURA 2000
Obszar włączony do sieci NATURA 2000 obejmuje 80 kilometrów Pilicy, od Inowłodza a ujściem rzeki do Wisły. Pilica silnie meandruje, tworząc liczne starorzecza, wyspy, ławice i łachy piaskowe. Północny skraj wyznacza dość wysoka skarpa, o wysokości ok. 20 m. Część południowa jest płaska, w wielu miejscach porośnięta głównie lasami iglastymi. W wielu miejscach spotyka się zarastające wierzbą i olszą bagienne obniżenia terenu. Obszar jest uznawany za ostoję ptasią o randze krajowej, o dużym znaczeniu dla ptaków środowisk podmokłych. Odnotowano tu aż 56 gatunków ptaków związanych z takimi terenami. Jest to również miejsce występowania 11 gatunków ptaków wpisanych do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
W trakcie rajdu przejdziemy szlakiem prowadzącym zalesionym i łąkowym brzegiem Pilicy, w obrębie Warki i Winiar, na odcinku ok. 4 km.
WINIARY
Winiary to obecnie dzielnica Warki, do której zostały przyłączone ostatecznie w roku 1948. Współcześnie kojarzą się przede wszystkim z zakładami przetwórstwa spożywczego. Jednak historia Winiar sięga kilka wieków wstecz i wiąże się najpierw z wareckim klasztorem dominikanów, a później z polskimi magnatami i rodami szlacheckimi.
PAŁAC W WINIARACH
Pierwszy pałac stanął tu co najmniej na początku XVII w.
W XVIII wieku Winiary należały do Józefa Pułaskiego, pierwszego marszałka wojsk konfederackich. Tu dzieciństwo spędził Kazimierz Pułaski. Bohater dwóch narodów został upamiętniony potężnym pomnikiem w parku przy pałacu.
W lutym 1787 r. Winiary odwiedził nawet król Stanisław August Poniatowski.
Majątek często zmieniał właścicieli, a pałac kilkakrotnie przebudowywano. W 1882 r. majątek nabył Andrzej Szczuka, prezes Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i przez kilkadziesiąt lat majątek należał do jego rodziny.
Ostatnim właścicielem Winiar, od grudnia 1921 r. do początków roku 1945, był hrabia Wacław Godziemba Dąmbsk, właściciel browaru, kawalerzysta, przyjaciel artystów, naukowców i polityków.
Za jego czasów w pałacu gościły znane osobistości świata polityki i kultury, m. in. Józef Piłsudski, Ignacy Paderewski, Bolesław Wieniawa-Długoszewski, Stefan Rowecki-Grot, Władysław Szafer, Józef Mehoffer, Antoni Uniechowski.
Po wojnie w pałacu mieściło się gimnazjum i liceum, później. W 1951 r. otworzono tu także Muzeum Regionalne PTTK , prezentujące historię Warki i okolic. Od stycznia 1967 r. oficjalnie zaczęło funkcjonować tu Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, poświęcone również tematowi emigracji do Stanów Zjednoczonych i oczywiście historii Ziemi Wareckiej.
WARKA
Historia Warki sięga XIII wieku, w 2021 roku obchodzono 700-lecie.
W 1321 r. książę Trojden I potwierdził w dokumentach fakt istnienia miasta. Warka rozwijała się głównie jako ośrodek produkcji piwa oraz dzięki handlowi. Trudno znaleźć bardziej „piwne miasto” w Polsce, bo nawet jego nazwa pochodzi od browarnictwa – warka to jednostka miary oznaczającą porcję piwa uzyskanego z jednego warzenia.
Ale Warka to nie tylko piwo, a my browarów wizytować nie będziemy, bo są spory kawałek poza miastem i w dodatku w weekend niedostępne.😉 W samej Warce jest wiele ciekawych miejsc do zobaczenia.
Dziś trudno w to uwierzyć, ale ponoć przed wiekami pewna księżna warszawska pisała do ks. wareckiej: „Kiedyż to nasza Warszawa będzie tak wielką, jak Warka?” 🙂
Nadal często o Warce mawia się: małe wielkie miasto.
Choć Warka jest rówieśniczką Warszawy, to historia tych dwóch miast potoczyła się zupełnie inaczej. W historii Warki pojawiły się sławne nazwiska z dziejów Polski: Stefan Czarnecki, Kazimierz Pułaski, Tadeusz Kościuszko, Piotr Wysocki. Przez miasto przetoczył się potop szwedzki, dotknęły Warki wydarzenia powstań w XIX wieku, nie ominęła go II wojna światowa. Zbieg tych zawirowań dziejowych odbił się na rozwoju miasta, gdy które nigdy już nie rozwinęło się, tak jakby to zapowiadały jego początki. Nadal jednak można tu znaleźć ślady dawnej świetności: dwa zabytkowe kościoły, kapliczki, pomniki, klasycystyczny ratusz, dawne kamienice, kształt i zabudowa rynku.
Warka ma nawet koneksje z Bałtykiem. W 1980 r. nadano imię miasta nowemu statkowi Polskiej Żeglugi Morskiej (co zostało upamiętnione w Warce pomnikiem-kotwicą), a matką chrzestną statku została mieszkanka Warki. Znajdziemy tu jeszcze inne pomniki i upamiętnienia, a nawet pokaźny mural historyczny, bez wątpienia jeden z najdłuższych w Polsce.
Termin: 12. maja 2024, niedziela
Start rajdu w Warce: godz.11.00
Warka, Plaża Miejska nad Pilicą, poniżej ulicy Nowy Zjazd i kempingu
—
Trasa: Warka Miasto PKP – plaża nad Pilicą – szlak pieszy Dolina Pilicy – Park Winiary – rezydencja Pułaskich – Warka – zwiedzanie miasta: m.in: zabytkowe kościoły, studnia Dziekanka, rynek z klasycystycznym ratuszem i zabytkowymi kamienicami, pomnik Czarnieckiego, upamiętnienia Piotra Wysockiego i powstańców styczniowych, mural historyczny, pomnik lotników, pomnik kotwicy – plaża nad Pilicą / Warka Miasto PKP
Długość trasy ogółem: ok. 8 km
Wędrować będziemy po różnych typach podłoża – brukowane ulice, drogi leśne, polne, łąki, piaszczyste plaże. Zatem wskazane jest obuwie turystyczne.
—
Zakończenie rajdu w Warce: ok. 17.00
***
Koszt uczestnictwa: 50 zł
z Kartą Globtrotera: 40 zł
—
Płatność gotówką w trakcie spaceru w Warce.
—
Koszt nie obejmuje biletów wstępu do muzeum w Winiarach (bilet normalny: 15 zł, bilet ulgowy: 8 zł)
W trakcie spaceru będą przerwy odpoczynkowe oraz kawowa (w kawiarni w Winiarach) oraz czas na zwiedzenie pałacu w Winiarach.
Optymalny dojazd: pociągiem Kolei Mazowieckich z Dworca Gdańskiego (lub z kolejnej stacji w kierunku Piaseczna) do stacji Warka Miasto. Stamtąd do nad Pilicę dochodzi się w 10 minut ulicami Lotników i Nowy Zjazd.
Pociąg skorelowany z godziną rozpoczęcia rajdu odjeżdża z Dworca Gdańskiego o 9.31 (z Piaseczna o 10.09).
Pociąg powrotny do Warszawy z przystanku WARKA MIASTO: 17.20. (planowy przyjazd do stacji Warszawa Gdańska o 18.29).
Trasa rajdu tworzy pętelkę, można zatem także przyjechać samochodem, który zaparkować można w pobliżu plaży miejskiej.
—
Ze względu na istnienie rozmaitych zniżek, bilety muzealne i kolejowe każdy kupuje we własnym zakresie.
***
Bilet normalny w jedną stronę z dworca Warszawa Gdańska kosztuje 17.50 zł
Bilet normalny z Piaseczna: 12.10 zł
—
Przypominam, że Koleje Mazowieckie objęte są wspólnym biletem ZTM, jeżeli zatem ktoś posiada kartę miejską na dwie strefy, to kupuje bilet od Piaseczna do stacji Warka Miasto. Warto kupić bilet powrotny, na przystanku WARKA Miasto nie ma kasy.
***
Tym razem obowiązują zgłoszenia.
W zgłoszeniu proszę zaznaczyć chęć zwiedzenia muzeum w Winiarach, gdyż ma to wpływ na planowanie trasy.
Zgłoszenie wysłać można tradycyjnie na adres mailowy: klubglobtrotera@gmail.com
lub poprzez poniższy formularz zgłoszeniowy
👇👇👇
Podobają Ci się moje pomysły tras zwiedzania? Będzie mi bardzo miło jeżeli zostawisz ślad Twojej wizyty w postaci komentarza lub polubienia i zostaniesz stałym czytelnikiem tego bloga.
Możesz także zasubskrybować bloga i otrzymywać bezpośrednio na swoją skrzynkę pocztową informacje o nowych artykułach oraz o trasach i terminach spacerów historycznych, rajdów i wycieczek Klubu Globtrotera.
Klub Globtrotera Warszawa 
3 myśli w temacie “NAD PILICĘ DO PUŁASKICH. Rajd z przewodnikiem”