DOM PROFESORÓW. NIEZDOBYTY POWSTAŃCZY BASTION

Dom Profesorów to budynek na Starym Mieście, przy ulicy Brzozowej 12. Nazwa pochodzi od jego mieszkańców w okresie międzywojennym – profesorów Uniwersytetu Warszawskiego. Kamienica została kupiona w roku 1921 przez Kooperatywę Profesorów UW i przebudowana na potrzeby uczelni.  Mieszkali tam m.in.: Kazimierz Michałowski – znany historyk i archeolog , Tadeusz Kotarbiński – filozof, logik i etyk, twórca etyki niezależnej, Roman Kozłowski – paleontolog i geolog, Stanisław Lencewicz – geograf, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Geograficznego. 

Pierwotnie, gdy jeszcze Wisła płynęła pod samą skarpą staromiejską, budynek  powstał jako spichlerz, wzniesiony  w roku 1633 przez rajcę Baltazara Strubicza. Nad wejściem zachowała się nawet  tablica fundacyjna z roku 1637 z herbami Brochwicz i Doliwa, należącymi do Strubicza i jego żony.
Przed  rokiem 1790 od strony północnej, od ulicy Bugaj, dobudowano kamienicę dla nowego właściciela – Antoniego Fontany
Od jego nazwiska zespół spichlerz – kamienica był nazywany „Pod Fontanką”.
Na początku XIX w. spichlerz przebudowany został na kamienicę mieszkalną w połączeniu z sąsiednią posesją Bugaj nr 9. Przejście na ulicę Brzozową poprowadzono drewnianym mostem wychodzącym z drugiego piętra kamienicy. Na początku XX wieku mieścił się tu hotel „Gdański”.
W roku 1921 nastąpiła gruntowna przebudowa domu wg projektu Kazimierza Tołłoczko. 

Poniższe zdjęcia archiwalne przedstawiają Dom Profesorów w czasach I wojny światowej oraz w roku 1928. Widać jeszcze wcześniejszą, drewnianą konstrukcję krytego i zadaszonego mostku łączącego dom z ulicą Brzozową.
Zarówno Dom, jak mostek istnieją obecnie, ale już w formie przebudowanej, którą nadano im po odbudowie ze zniszczeń wojennych.

 

W czasie Powstania Warszawskiego Dom stanowił niezdobyty bastion, broniony przez żołnierzy 104 Kompanii Związku Syndykalistów Polskich Zgrupowania AK „Róg”, wraz z rodzinami profesorskimi.
W efekcie walk w trakcie Powstania i działań wojsk niemieckich po Powstaniu kamienica została wypalona, zachowały się tylko jej mury. 

Dom Profesorów odbudowano w wersji sprzed 1920 roku, z wykorzystaniem zachowanych murów, w stylu nawiązującym do XVI-wiecznego spichlerza. Zrezygnowano z rekonstrukcji sąsiedniej XVIII-wiecznej kamienicy przy Bugaj 9, której pozostałości rozebrano. 

***

***

***

Mili Czytelnicy

Blog Klubu Globtrotera jest przedsięwzięciem non profit korzystającym z hostingu w domenie WordPress. Redakcja bloga nie odpowiada za rodzaj i treść reklam zamieszczanych pod artykułami.