DZIEWIĄTKĄ POJECHAĆ W ALEJE…

Remonty i przebudowy też mogą być ciekawe. Zależy tylko, co i gdzie jest remontowane. Jeszcze kilka dni temu Plac Trzech Krzyży wyglądał tak, jak na zdjęciu powyżej. 
A oto jak to samo miejsce wygląda obecnie (zdjęcia z 12 września 2022). 

Rozpoczęły się działania budowlane, remont połączony z przebudową. Kierowcy nie są pewnie zbyt zachwyceni, bo większość placu jest zamknięta i zrobiło się wąskie gardło, tam gdzie i tak zawsze było ciasno.
Ale dla amatorów ciekawostek z przeszłości jest to nie lada gratka.🙂
Podczas remontu bowiem spod zdjętej warstwy asfaltu wyłonił się zabytkowy bruk z torami dawnej linii tramwajowej. 

Sam fakt odsłonięcia bruku i torowiska nie jest niczym nadzwyczaj zaskakującym (choć dla budowlańców z ZTM było to zaskoczenie), jako że wiadomo, że one tam były. Natomiast zaskakująco dobry jest stan, w jakim te relikty się zachowały. Konserwator zabytków i miasto mają teraz nie lada problem i wyzwanie, co z tym faktem zrobić. Jedno jest pewne, prace w tym miejscu zostały na razie przerwane i wygląda, że remont zbyt szybko się tu nie skończy.

Tramwaje w Alei Ujazdowskiej pojawiły się w dniu 18 października 1881r, wraz z otwarciem pierwszej linii konnego tramwaju. Torowisko ułożono nietypowo – po jednym torze po obu bokach ulicy. Oczywiście z „carskim” rozstawem szyn: 1525 mm , który funkcjonował aż do 1950 roku!
W 1883 r. Aleją jeździły 3 linie tramwajowe, w dwudziestoleciu międzywojennym było ich tu już 5.

Warto przypomnieć, że linie nie miały wówczas takiej numeracji cyfrowej, jak obecnie. Na początku linie oznakowano kolorami.  W Alei Ujazdowskiej kursowały linie biało-czerwona i czerwono-niebieska oraz niebiesko-biała. 

Pierwsze tramwaje elektryczne przez Plac Trzech Krzyży i Aleję Ujazdowską (wtedy jeszcze była to ta Aleję, a nie te Aleje) pojechały latem roku 1908.

Ruch tramwajowy został wstrzymany 8 września 1939 r., przywrócony po odbudowie ze zniszczeń z początku wojny w styczniu 1940 r. Wtedy to znów w Alejach pojawiła się tytułowa „dziewiątka”. Nie była to jedyna linia tramwajowa w tym rejonie. W latach międzywojennych i wojennych jeździły tędy także 2, 7, 14 i 23.
W czasie wojny Alejami Ujazdowskimi kursowała też linia “0” przeznaczona wyłącznie dla Niemców, która utworzona została 16 kwietnia 1942 i działała do sierpnia 1944 r. Kursowała na trasie: Plac Teatralny – Krakowskie Przedmieście – Nowy Świat – Aleje Ujazdowskie – Bagatela – Marszałkowska – Królewska – Krakowskie Przedmieście – Plac Teatralny.
Kurs odwrotny realizowała linia oznaczona czerwonym kółkiem z zieloną pionową kreską.
Pojawiła się też na Placu i w Alejach efemeryczna linia do Wilanowa, oznakowana symbolem 2W. Funkcjonowała zaledwie dwa lata, od 1941 do 1943 r.

Ponownie ruch w Alejach Ujazdowskich został wstrzymany 1 sierpnia 1944 r. Przez kolejnych kilka miesięcy rejon placu był zupełnie nieprzejezdny, zawalony gruzami. Miejscami tkwiły w ruinach spalone tramwaje, zapewne wykorzystane w czasie Powstania Warszawskiego do budowy barykad.

Po wojnie nie odbudowano już trasy tramwajowej w Alejach Ujazdowskich, ale tramwaj – właśnie dziewiątka – do października 1960 r. jeździł przez Plac Trzech Krzyży i dalej Książęcą na Solec, gdzie kończył trasę w zajezdni pod wiaduktem.

Jesienią 1960 roku autobusy zastąpiły tramwaj na Placu Trzech Krzyży. Pierwsze chaussony miały tam nie tylko przystanki, ale nawet pętlę. 
I tak już raczej pozostanie. Nie zanosi się, by odsłonięcie torowiska na Placu Trzech Krzyży miało oznaczać powrót linii tramwajowej w te okolice.😉

Podoba Ci się ten artykuł? Będzie mi bardzo miło, jeżeli zostawisz ślad Twojej wizyty w postaci komentarza lub polubienia i zostaniesz stałym czytelnikiem tego bloga.

Możesz także zasubskrybować bloga i otrzymywać bezpośrednio na swoją skrzynkę pocztową informacje o nowych artykułach oraz o terminach spacerów historycznych i przyrodniczych, rajdów i wycieczek Klubu Globtrotera.

---