ROMANTYCZNIE NIEROMANTYCZNY AKWEDUKT

Park Fosa i „akwedukt”. Foto Liliana Kołłątaj

 

Podobny obrazek widzieliście już pewnie na blogu.  Pokazywałam go pisząc o dawnej żoliborskiej rzece Drnie.
Dziś co nieco o osobliwej budowli stojącej po dzień dzisiejszy nad resztkami tej dawniej całkiem sporej rzeki.

IMG_20160508_211250

Warszawa Żoliborz Park Fosa akwedukt i Drna
Park Fosa. „Akwedukt ” i resztki Drny. Foto: Liliana Kołłątaj

Po jednym z pierwszych niedzielnych spacerków po Cytadeli z Klubem Globtrotera rozstaliśmy się w bardzo romantycznym miejscu o nieco mniej romantycznym zastosowaniu.
Przynajmniej historycznie rzec biorąc.
Tym pięknym wiaduktem, przypominającym akwedukt, za czasów Cytadeli Aleksandrowskiej poprowadzono rury kanalizacyjne.
„Akwedukt” powstał pod koniec XIX wieku, a paluszki do tej urokliwej budowli użytkowej przyłożyli osobiście Panowie Lindleyowie do spółki z Panem Starynkiewiczem. Któren to Pan Starynkiewicz, Sokrates zresztą, carski oficer pełniący właśnie funkcję prezydenta Warszawy, postanowił zadbać nie tyle o zdrowotność tubylców (czyli rodzimych warszawiaków), co o zmniejszenie poziomu umieralności rosyjskich żołnierzy stacjonujących w Warszawie, w tym – w sporej liczbie – na Cytadeli.

IMG_20160508_210126
Romantycznie nieromantyczny akwedukt nad resztkami Drny. Foto: Liliana Kołłątaj

Garnizon rosyjski, liczący kilkadziesiąt tysięcy dusz, dziesiątkowały bowiem naówczas epidemie, z którymi lekarze wojskowi nie dawali już sobie rady. Zainstalowanie w mieście kanalizacji i filtrów oczyszczających wodę do picia oraz budowa wodociągu, który służy nam do dziś, zmniejszyło umieralność o kilkadziesiąt procent. 
Trzeba przy tym przyznać, że Lindleyowie wykazali się bardzo perspektywicznym myśleniem, sytuując wylot kanalizacji półtora kilometra na północ od Cytadeli. Wprawdzie wówczas te półtora kilometra stonowiło pas „ziemi niczyjej”, czyli puste przedpole fortu, ale architekci dobrze przewidzieli, że miasto będzie się rozrastać i z czasem wchłonie przynajmniej część tego terenu.

Warszawa Żoliborz Park Fosa i akwedukt
Alejka Parku Fosa prowadzi pod „akweduktem”, więc można go sobie dokładnie obejrzeć z bliska. Foto: Liliana Kołłątaj

Ten całkiem nieźle zachowany „akwedukt” stanowi obecnie ozdobę Parku Fosa. Jego lokalizację zaznaczyłam czerwoną strzałką na archiwalnym planie Cytadeli Aleksandrowskiej. Jeśli się jednak przyjrzeć, to łatwo dostrzec, że w rejonie samej Cytadeli ten plan pozostaje nadal w dużej mierze aktualny.

Plan Cytadeli Aleksandrowskiej
Rosyjski plan Cytadeli Aleksandrowskiej, lata trzydzieste XIX wieku.

Warto przy okazji wspomnieć, że jest to jedna z dwóch takich budowli. Dokładnie taka sama konstrukcja stoi po przeciwnej stronie fortu, od strony ulicy Krajewskiego, nieopodal Bramy Nowomiejskiej, przez którą wchodzi się do Muzeum Katyńskiego.

Cytadela. Wiadukt kanalizacyjny.
Wiadukt kanalizacyjny Cytadeli nieopodal Bramy Nowomiejskiej. Foto Liliana Kołłątaj

Podoba Ci się ten artykuł? Będzie mi bardzo miło, jeżeli zostawisz ślad Twojej wizyty w postaci komentarza lub polubienia i zostaniesz stałym czytelnikiem tego bloga.

Możesz także zasubskrybować bloga i otrzymywać bezpośrednio na swoją skrzynkę pocztową informacje o nowych artykułach oraz o terminach spacerów historycznych i przyrodniczych, rajdów i wycieczek Klubu Globtrotera.



Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie z Twittera

Komentujesz korzystając z konta Twitter. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. Wyloguj /  Zmień )

Połączenie z %s

%d blogerów lubi to:
search previous next tag category expand menu location phone mail time cart zoom edit close